“Στη Μεσόγειο Θάλασσα όπου γεννήθηκε η κουλτούρα μας, έγιναν ελεύθερες εκλογές ανάμεσα στη Σκύλλα και τη Χάρυβδη – Ψιθυριζόταν βέβαια πως οι δυο τους είχαν συμμαχήσει κρυφά μεταξύ τους, αλλά οι περισσότεροι ψήφισαν τη μία ή την άλλη – Περιέργως κανένας τους δεν έμεινε ζωντανός, εκτός από τον Οδυσσέα. Αυτός δεν αναγνώρισε τις εκλογές”.

– Eric Fried, ‘Κλασική Ελευθερία Αποφάσεων’

Η κοινοβουλευτική δημοκρατία τις τελευταίες δεκαετίες σταμάτησε να είναι ένα απλό σύστημα διακυβέρνησης (το “καλύτερο δυνατό” σύμφωνα με του θιασώτες της) για να μετατραπεί σε αναπόσπαστο κομμάτι της θεολογίας του εκσυγχρονισμού, δίνοντας νομιμοποίηση σε κυβερνήσεις, καθεστώτα, αναδιαρθρώσεις, επεμβάσεις και βομβαρδισμούς. Δικαιολογημένα ο Alain Badiou ονόμασε τις εκλογές τη “τελευταία ιερή μας αγελάδα”. 

Μαζί με το κεφάλαιο, σε κρίση έχει επέλθει προφανώς και η κοινοβουλευτική δημοκρατία, η οποία όλο και περισσότερο γίνεται ένα κενό είδωλο. Κάθε “νέα ελπίδα”, κάθε “ανανέωση” που παράγει η κοινοβουλευτική διαδικασία (βλ. ΣΥΡΙΖΑ) απλά κάνει πιο έκδηλη την αδυναμία της να είναι καθαυτή φορέας μετασχηματισμού. Παραμένει φυσικά ανθεκτική• τα είδωλα δεν γκρεμίζονται εύκολα γιατί σε αυτά επενδύουμε ένα κομμάτι του εαυτού μας. Αν πάντως είναι να διασώσουμε κάποια έννοια δημοκρατίας πρέπει να συνεχίσουμε να σφυροκοπάμε το τρέχον είδωλο της.

Μεταδημοκρατία

Εδώ και αρκετά χρόνια βλέπουμε να συγκροτείται μια πολιτική μορφή που δεν εμπίπτει στις πολιτικές κατηγορίες που είχαμε μάθει. Ή μάλλον, υπήρχαν ήδη αρκετές θεωρητικές αναλύσεις που προσπαθούσαν να διαγνώσουν την μετάβαση σε μια “θεαματική μεταδημοκρατική” πολιτειακή τάξη η οποία διατηρούσε τυπικές μορφές της αστικής δημοκρατίας ενώ θεμελίωνε έναν ιδιότυπο τεχνοκρατικό ολοκληρωτισμό. 

Μια Λερναία Ύδρα εικόνων, καταστολής και αριθμών. Ακριβώς όμως επειδή η κρίση φανερώνει και οξύνει τις υπαρκτές αντιθέσεις, τις οποίες ρόλος του (δημοκρατικού) κράτους είναι να μεσολαβήσει και να ρυθμίσει, επιταχύνονται ταυτόχρονα και οι διαδικασίες μετάβασης σε μια καθεστωτική μορφή όπου το κεφάλαιο δεν ελέγχει απλά την πολιτική αλλά την ενσωματώνει με ένα τρόπο όπου το πολιτικό υπάγεται πλήρως στους ρυθμούς “των αγορών”. Έχουμε έτσι ένα ολοκληρωτικό κεφάλαιο και μια πολιτική fast-track. Ο χρόνος όχι λιγότερο από τον χώρο είναι πεδίο πολιτικού ανταγωνισμού.


Δημοσίευση σχολίου